|
 GÜNDEM
İhraçlık Fındık
Bulunamıyor
Geçmiş yıllarda Eylül-Ekim'de fındığın büyük bölümü
piyasaya sunulması nedeniyle fiyatlarda düşüşler yaşanırken bu
sezon tam tersi bir gelişme yaşanıyor. Üretici piyasaya fındık
satmadığı için hem iç piyasada hemde ihracatta fiyatlar yükseliyor.
Hükümetin brüt 2 milyon lira açıklama isteğini kabul etmeyerek
brüt 2.5 milyon lira (net 2 milyon 300 bin lira) fiyat açıklayan
Fiskobirlik'in tahminleri doğrultusun-da fındık fiyatı yükseliyor.
Piyasada fiyat Fiskobirlik'in açıkladığı 2.5 milyon liranın üzeri-ne
çıkarken bu fiyattan bile fındık bulmak güç.
İhracatta şok düşüş
İç piyasada fındık bulamayan ihracatçı elindeki eski yıllara ait
fındığı ihraç etmek zorunda kalıyor. 2001'de 15 Eylül'e kadar
38 bin 229 ton fındık ihraç ederek 99 milyon dolar döviz girdisi
sağlayan ihracatçılar geçen yıl aynı dönemde 26 bin 673 ton fındık
ihraç ederek 62 milyon 115 bin ton döviz geliri sağladı. Bu yıl
ise 15 Eylül'e kadar sadece 7 bin 8 ton fındık ihraç edilerek
20 milyon dolarlık döviz sağlandı. İhracatçılar 7 bin tonluk ihracatın
hemen hemen tamamının geçmiş yılın ürünü olduğuna dikkat çekiyorlar.
İhracatçılar, Eylül'ün geçmişte Avrupa pazarının İtalyan'lardan
alındığı dönem olarak anıldığını ancak bu sene İtalyanların pazara
hakim olduğunu ifade ediyorlar.
Fındık en iyi yatırım aracı oldu
Özellikle fındık üretim bölgesinde parası olanlar yatırım aracı
olarak Hazine Bonosu, faiz, borsa veya altın yerine fındığa yatırım
yapmayı tercih ediyor. DÜNYA'nın saptamalarına göre, bu bölgede
çok kişi sezonun hemen başında arabasını veya gayrimenkulünü satarak
üreticinin ilk etapta piyasaya çıkaracağı fındığı satın aldı.
Fındık fiyatının çok kısa zamanda artacağını düşünen bu yatırımcılar
elindeki fındığı satmazken, para ihtiyacı olmayan üreticiler de
fındığı elinde tutuyor. Fındığa yatırım yapanlar ilk etapta fiyatın
bir ay içerisinde 3 milyon liraya çıkmasını bekliyorlar. Sezon
başında üreticiden 2 milyon liraya fındık alan bu yatırımcılar
3 milyon liradan sattıklarında 45 günde yüzde 50 kazanacaklar.
Uzmanlara göre bu kadar karlı bir başka yatırım aracı yok.
İhracatçının zararı büyük
İstanbul Fındık ve Mamülleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ufuk
Özongun, fındık bulamadıkları için ihracat yapamadıklarını söyledi.
İhracatçıların çok zor durumda olduğunu belirten Ufuk Özongun,
piyasa ile ilgili olarak şu değerlendirmeyi yaptı:
"Biz sürekli fındık üretim bölgesindeyiz. Bu sektörle hiç
işi olmayanlar, bir masa bir kasa ile fındık alanlar var. Müteahit,
ayakkabıcı, manav, bakkal, serbest meslek sahibi hemen herkesin
vitrininde "fındık alınır" yazısı var. Bunlar fındı-ğın
bir kısmını üreticiden aldılar ve beklemeye başladılar. Çok kısa
zamanda 3 milyon liraya, hatta 5 milyon liraya çıkacağını düşünerek
fındığı satmıyorlar. Böyle bir beklenti oluştu-ruldu. Gerçek ihracatçı
ise ihracat yapmak için fındık bulamıyor. Eylül'ün 20'sine geldik
geçmiş yıllarda aynı dönemde sattığımız fındığın yüzde 20'sini
dahi satamadık. İhracatçılar çok ciddi zarar görüyor. Ama kimse
sesini çıkaramıyor. Öyle bir hava estirildi ki biz ihracatçılar
kamu-oyuna "vatan haini" olarak tanıtıldık. İhracatçı,
suçlu gibi,eşkiya gibi görülüyor ve kimse ihracatçıya mal satmıyor.
İhracatçının bu duruma düşürülmesi Türkiye ekonomisine çok büyük
zarar veriyor. İhracatçıların yarısı gittiği zaman kim ihracat
yapacak? Fiskobirlik ihracat yapabilecek mi?"
İhracat fiyatı yükseldi
İç piyasada olduğu gibi ihracat fiyatının da arttığını belirten
Özongun, iç fındığın kentalinin (100 kilo) 370 dolara kadar çıktığını
söyledi. Buna rağmen ihraç edecek fındık bulamadık-larını ve konuyu
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a anlattıklarını vurgulayan Özongun:
"Türkiye Ziraat Odaları Birliği uçaktan kağıtlar atıyor,
"ihracatçıya fındık satmayın" diye. Bazı kesimler sosyal
sorunlarla ekonomik sorunları bir birine karıştırıyor. Biz derdimizi
kimseye anlatamıyoruz. Uçaktan atılan kağıtları Başba-kan'a götürüp
gösterdik. Piyasanın dengeye oturması için Fiskobirlik'teki 2001
ve 2002 ürünü fındığın piyasaya sunulmasını istedik. Bu konuda
bir düzenmleme yapılmasını bekli-yoruz" dedi.
Bu sorunun sadece ihracatçının sorunu olma-dığını belirten Özongun
sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bizi alivreci diye suçluyorlar. Ben demiyorum ki alivreci
yok. İhracatçıların içinde de alivreci olanlar var. Ama hepsi
bu işi yapmıyor. Ayrıca bu konuda devletin düzenleme yapması gerekiyor.
İhracatçı sesini çıkaramıyor ama Türkiye bu işten çok zarar görecek.
Seneye fındık üretimi 700 bin ton olursa fiyatlar 2 milyonun altına
düşerse bunun hesabını kim verecek? Biz üreticinin de ihracatçının
da kazanmasını istiyoruz. İstikrarın sağlanmasını istiyoruz. Ben
10 trilyon liralık yatırım yapıyorum, 400 kişiyi istihdam ediyorum,
vergi ödüyorum, döviz getiriyorum bu ülkeye. Ama fındık alamıyorum.
Bu sektörle ilgisi olmayan, spekülatörler ise fındık alıp benim
karşıma çıkabiliyor. Bunu mutlaka önlememiz lazım. Bunun için
Fiskobirlik, üretici, devlet,sabayici ve ihracat-çılar bir araya
gelip bir konsensus sağlamalıyız. Bu üründen 1 milyar dolar dövizi
nasıl sağlarız bunun şartları nedir? Fiskobirlik'in yeniden yapılanma
çerçevesinde piyasa yapıcı olması için neler yapılabilir bunları
konuşmamız lazım."
Yabancılar Fiskobirlik'ten ürün istiyor
Fiskobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Salih Erdem sezon öncesinde
yaptıkları tahminlerin hepsinin gerçekleştiğini belirterek: "
Biz hem hükümeti hemde ihracatçıları uyardık. Ancak ihracatçılar
tek taraflı davranarak ve hükümeti de etkileyerek düşük fiyat
açıklamaya giriştiler. Ama başarılı olamadılar. Biz diyoruzki
fındık milli ürünümüz bu üründen hem üretici hemde ihracatçı para
kazansın,ülkeye daha fazla döviz girsin. Ama üretici hep yok sayılıyor.
Şimdi ihracatçılar yeni bir planın içindeler. 2001 ürünü fındığın
piyasaya çıkarılması için hükümete baskı kuruyorlar. 2001 ürünü
fındık Fiskobirlik'in fındığı. Bu dönemde piyasaya çıkarmak hem
devletin hazinesine hem de üreticiye ihanet olur. Bunu yapmayacağız.
Gelsinler karşılıklı görüşelim. Ama tek taraflı olmasınlar. Almanlar
geçen gün bizden kentali 380 dolara fındık istediler. Biz 400
doların altında satmayız dedik. Yakında gelip alacaklar."
diye konuştu. Erdem, Ekim'de fiyatın 3 milyon liraya çıkabileceğini
belirterek 5 milyon liralık fiyat beklemenin ise hayal olduğunu
sözlerine ekledi.
|
GÜNDEM
>>
Mısır
üreticisi fiyattan memnun değil
>>
Mısıra
prim desteği geliyor
>>
Ege pamuğunda fiyat arttı
>>
Şekerde pazar savaşı
>>
Avrupalı çiftçilerin keyfi kaçtı
>>
İhraçlık fındık bulunamıyor
>>
Bin köye bin tarımcı
>>
Türkiye'nin ürün deseni yanlış
ANA
SAYFAYA DÖN
|
