|
 SEKTÖREL
AB'de
Üretici Birlikleri
AB'de üretici birliklerinin varlık nedeni Ortak
Tarım Politikasının kalbi sayılan Ortak Piyasa Düzenlerinin (OPD)
iyi işlemesini sağlamaktır. Dolayısıyla üretici birliklerinin
kuruluş amacı iyi işleyen, etkin bir tarım piyasasının temel aktörü
olarak tarımda gıda güvenliğini sağlamak ve üretici gelirlerini
makul bir düzeye çıkarmaktır.
Üretici Birliklerinden Beklenen Yarar
Kaynakların iyi kullanılmasını sağlayan (Toprağın, tohumun, gübrenin,
zirai ilaçların, emeğin, suyun ), ortak piyasa düzenlerinin amaçlarına
uygun üretim yapan,üretimin, ticaretin iyileştirilmesi ve çevreye
uygun üretim yapılmasını sağlayan, gönüllü üretici organizasyonu
olmalarıdır. Buradaki gönüllülük esasının anlamı piyasanın etkin
işleyişinin gerektirdiği doğal bir ihtiyaç olarak açıklanabilir.
Ortak Piyasa Düzenleri
İlk kurulan Ortak Piyasa Düzeni: 1962 Tahıllar Ortak Piyasa Düzenidir.
2003 yılı itibariyle OPD' lerinin sayısı 22 dir. (Tahıllar, pirinç,
süt ürünleri, ekimlik tohumlar, yem bitkileri,yağlı tohumlar (Z.
yağı ve diğerleri), şeker, sığır eti, domuz eti, koyun ve keçi
eti, kümes hayvanları, yumurta, şarap, tütün, işlenmiş sebze ve
meyve, muz, çiçekçilik, yün, kenevir ve diğer tarım ürünleri.
Avrupa Birliğinde İlk Üretici Birlikleri
Üretici birliklerinin kuruluşu tarım politikasının şekillendiği
1958 Stresa Konferansı' nda ele alınmış ilk kurulan OPD olan tahıllar
ortak piyasa düzeni ile ilk üretici birlikleri de tahıllar sektöründe
kurulmuştur. Tahıllar ortak piyasa düzeni en eski piyasa düzeni
olarak sistem ve işleyiş olarak uygulamadaki ilk model olmuştur.
Tüm ülkelerde tek biçimde piyasayı düzenlemiş, fiyatlandırma,
pazarlama ve ürün kalite stan-dartları getirmiştir.
Avrupa Birliğinde İlk Üretici Birlikleri
Buğday üretici birlikleri, söz konusu piyasa düzeninin gereklerini
yerine getirdiklerinde FEOGA garanti kapsamında destekleme alımlarından
yararlanmışlardır.
Kuruluş aşamasında,ilk 5 yıl, ilk kuruluş masraflarının % 50 sine
yakını, FEOGA yön verme fonundan karşılanmıştır.
Üretici birlikleri ile ilgili düzenlemeler, (geçmişte AET, günümüzde
AB) Bakanlar Konseyinin çıkarttığı ana tüzükler ile Komisyonun
çıkarttığı uygulama tüzükleri kapsamında yapılmaktadır. Tüm ürünleri
kapsayan yatay bir tüzük yerine ürün bazında ilgili ürün ya da
ürün grubunda tüzükler ile düzenleme yapılmaktadır. Bunun nedeni
sektörlerin farklı olmasından kaynaklanmaktadır. Ortak Piyasa
düzenleri ve Üretici birlikleri ile ilgili tüzükler Konseyin nitelikli
çoğunluk kararı ile oylanmaktadır. Konsey ve Komisyon tüzükleri
üye devletlerce uyulması zorunludur, tüm yönleri ile bağlayıcıdır
ve doğrudan uygulanması gerekir.
Tüzükler süreleri ve uygulama biçimleri itibariyle
Üye ülkelerde tek biçimde uygulanırlar. Bu itibarla tüm piyasalarda
yeknesak bir model oluşmasını sağlarlar ve iktisadi entegrasyonun
en önemli enstrümanlarıdır. Üretici birliklerinin bütün sektörleri
kapsayan genel ilkeleri şu sekilde sıralanabilir:
Minimum bir üretici sayısının olması gerekir bu sayı bir sektörden
diğerine değişebilir,
Pazarlanabilir minimum üretim miktarının tesbit edilmesi gerekir,
Birliklerin temel konusu üyelerinin üretim faaliyetidir.
Üretici Birliklerinin Faaliyetleri
Birliklere üyelik gönüllük esasına dayanır.
Bir üyelik süreci bir yıldan az olmamalıdır.
Birlik, üreticileri ilgili OPD'nin gerekleri konusunda sürekli
bilgilendirir,gerekli kalite ve çevre koşullarını yerine getiren
reform tedbirlerine uyan üreticiler ürünlerini Birliğe teslim
ettiklerinde destekleme ödemelerinden yararlanırlar. Yukarıdaki
koşulları yerine getirmeyen üreticilere yapılan destekleme ödemeleri
azaltılır.
Birlikler Ortak Tarım Politikasının bütün üye devletlerde eş zamanlı
işlemesi ve bilgi akışının sağlanmasında çok önemli rol oynarlar.
Üretici Birliklerinin Faaliyetleri
Üretici birliklerinin uyması gereken işletme işleyiş kuralları
ve muhasebe kuralları FEOGA dan aktarılan fonların doğru yönlendirilmesi
yolsuzlukların önlenmesi ve Topluluk iç piyasasında haksız rekabeti
önlemesi açısından önemlidir.
Üretici birlikleri temel faaliyet alanı üretimin düzenlenmesi
olmakla birlikte izin verilen sınırlı koşullarda ticari faaliyette
de bulunabilirler.
Birlikler aynı zamanda ekilen araziler, üretim miktarları ürün
kalite bilgileri üreticiler ile ilgili veri tabanı tuttuklarından
istenildiğinde bu bilgileri AB Komisyonuna iletirler.
Birlikler üreticilere eğitim ve bilgilendirme imkanı da sunar.
Avrupa Birliğinde Üretici Birlikleri
AB nin iki önemli kuruluşu COPA ve COGECA tüm üye devletlerdeki
üretici organizasyonlarını iki şemsiye altında toplamaktadır.
COPA: Comité des organisation professionnelles agricoles de l'UE
COGECA: Comité générale de la coopération agricole de l'UE (www.copa-cogeca.be)
Bunların dışında CEA :Confédération de l'agriculture européenne
( 30 ülke -200 kuruluş)
Yeni Tarım Reformu(Haziran 2003)
Temel İlkeler:
Ürün bazında değil, arazi bazında ürün desteği
Destekleme koşulu:çevre normlarına uygunluk,gıda güvenliği bitki
ve hayvan sağlığı,
Kırsal kalkınma,
Süt ürünlerinde desteklerin azaltılması,
Tereyağında müdahale fiyatının % 25 azaltılması,
Süt tozunda üç yıl içinde desteklerin % 15 azaltılması,
Tahıllarda mevcut müdahale seviyesinin korunması.
Yeni Tarım Reformu
Yeni bir finansman modeli getiriyor.
(Dış baskılar, DTÖ Doha ve Cancun tarım müzakerelerinde iç desteklerin
azaltılması ihracat sübvansiyonlarının kaldırılması talepleri),
2013'de 25 üyeli bir AB'nin tarım politikası şekillendiriliyor.
Bu nedenle mali düzenlemede yeni bir disiplin getiriliyor.
Piyasa gereklerine göre üretim:
Çevre standartları ön plana çıkıyor (écoconditionnalité ).
Bu bağlamda üye devletlerde ve aday ülkelerde üretici birliklerinin
önemi artıyor.
|
SEKTÖREL
>>
Dünya
pazarında Türk narenciyesi
>>
Turunçgil
sektörünün sorunları
>>
Üretici örgütleri
>>
AB'de üretici birlikleri
>>
Gıda sanayinde hammadde sıkıntısı
>>
Gezici laboratuvarlar projesi
>>
Koyunculuk
ANA
SAYFAYA DÖN
|
