BÝYOLOJÝK MÜCADELEDE
UZMAN KURULUÞ
Adana
Zirai Mücadele Araþtýrma Enstitüsü
Türkiye'nin
önemli tarým alanlarýnýn baþýnda gelen Akdeniz
Bölgesi'nde 1931 yýlýnda kurulan bu enstitü bölge
tarýmýnda bitki koruma problemlerinin çözümünde
hizmet vermektedir. Çalýþma alanýna giren illerde
(Antalya, Adana, Gaziantep, Hatay, Ýçel, Kahramanmaraþ,
Kilis ve Osmaniye) üretilen ürünler esas alýnarak
yürütülen çalýþmalarda; zararlýlar, hastalýklar
veya yabancýotlar olarak ortaya çýkan sorunlara
çözüm aramakla yükümlüdür.
Bu
çalýþmalarda öncelikle biyolojik mücadele alanýnda
olmak üzere; hastalýk, zararlýlar ve yabancýotlarla
veri toplamak, temel araþtýrma yapmak, alt yapý
olanaklarý geliþtirmek, bu olanaklar açýsýndan
diðer kuruluþlara yardýmcý olmak ve bitki koruma
alanýnda eðitim çalýþmalarý yapmak baþlýca görevleridir.
Bu
teknik hizmetler enstütümüzde entomoloji, fitopatoloji,
herboloji, biyolojik mücadele ve mücadele ilaçlarý
olarak beþ þube ile yürütülmektedir. Bu þubelerde
çalýþan elemanlar arasýnda da konular bitki bazýnda
veya alt çalýþma konusu olarak ayrýlmaktadýr.
Bitki bazýnda entomoloji, fitopatoloji, herboloji
þubelerindeki çalýþmalar endüstri ve süs bitkileri,
sebze ve yem bitkileri, meyve ve bað, subtropik
meyveler, hububat olarak ayrýlmaktadýr.
Alt
çalýþma konusu esasýna göre ise entomolojide genel
zararlýlar, nematoloji; fitopatolojide viroloji
ve doku kültürü, bakterioloji; herbolojide parazit
bitkiler, tarým dýþý alanlarda yabancýot çalýþmalarý;
biyolojik mücadele çalýþmalarýnda da predatörlerle,
parazitlerle ve patojenlerle biyolojik mücadele;
mücadele ilaçlarý þubesinde de fiziksel, kimyasal
ve kalýntý ananalizi konulari ile çalýþýlmaktadýr.
Adana
Zirai Mücadele Araþtýrma Enstitüsü bu hizmetleri
100 da'lýk bir alana kurulmuþ bina ve tesisleri
ile vermektedir. Bu alanýn 70 da turunçgil bahçesi
olarak deðerlendirilmektedir. Bunun yaný sýra
3.5 da cam ve plastik sera, 38 adet üretim odasý
ile 3 adet soðuk hava deposunda oluþan insektaryum
birimi, 20 adet iklim odasý, beþ farklý þubede
10 adet laboratuvar, her þubeye ait bilgi iþlem
birimi, kütüphane iki toplantý salonu ve sosyal
tesisler bulunmaktadýr.
Enstitü
malesef hýzlý emekli olma ve çeþitli nedenlerle
ayrýlmalarla beraber yýllara göre 30 civarýnda
ziraat mühendisi, 5 teknisyen veya laborant ile
55 idari ve yardýmcý elemanla çalýþmaktadýr. Enstütünün
deðiþik þubelerinde 1960 - 1999 yýllarý arasýnda
391 proje sonuçlandýrýlmýþtýr. Yapýlan bu çalýþmalardan
24'ü doktora tezi, 27'si ihtisas ve mastýr tezi
olarak yayýnlanýrken, 44 çitfci broþürü, 53 kitap
yayýnlanmýþtýr. Yapýlan diðer çalýþmalarýn sonuçlarý
ise 142 makale ile bilimsel toplantýlarda verilen
199 bildiri olarak duyurulmuþtur. Enstitünün görevleri
arasýnda yer alan karantina çalýþmalarýnda yurtdýþýndan
ithal edilen tohum ve tohumluk benzeri her türlü
bitkisel üretim materyalinin ülkeye giriþinde
karantina kontrolleri en hýzlý þekilde yapýlarak
ülkemize karantinaya tabii herhangi bir organizmanýn
girmemesine özen gösterilmektedir.
Bu
amaçla gelen materyaller enstitünün ilgili laboratuvarlarýnda
konu uzmanlarýnca incelenmektedir. Son üç yýlda
gelen örnek sayýsý giderek artmýþ ve 1999 yýlýnda
incelenen örnek sayýsý 600'ü geçmiþtir. Adana
Zirai Mücadele Araþtýrma Enstitüsü'nün verdiði
hizmetler arasýnda bir de üreticilerimiz veya
özel sektör tarafýndan istenen inceleme ve araþtýrmalarýn
yürütüldüðü Bitki Koruma Kliniði vardýr. Enstitünün
yaptýðý proje çalýþmalarýnýn dýþýnda istenecek
herhangi bir inceleme veya araþtýrma ile danýþmanlýk
hizmetleri bu þube kanalýyla ilgili þubelerin
uzmanlarýnca enstitü tarafýndan belirlenmiþ ücretleri
karþýlýðýnda yapýlmaktadýr.
Adana
Zirai Mücadele Araþtýrma Enstitüsü'nde Biyolojik
Mücadele Çalýþmalarý Türkiye'de biyolojik mücadele
ile ilgili çalýþmalar 1930'lu yýllarda turunçgil
alanlarýnda zararlý Torbalý koþnil, Icerya purchasi
'nin predatörü Rodolia cardinalis'in yurtdýþýndan
getirilerek ülkemize yerleþtirilmesi ile gerçekleþtirilmiþtir.
Adana Zirai Mücadele Araþtýrma Enstitüsün'de de
biyolojik mücadele ile ilgili çalýþmalar ayný
yýllarda baþlamýþtýr.
Daha
sonraki yýllarda turunçgil alanlarýnda bulunan
ve birçok zararlýyý kontrol altýnda tutan doðal
düþmanlar belirlenmiþtir. Turunçgil bahçelerinde
biyolojik mücadelenin daha geniþ alanlarda uygulanabilmesi
amacýyla 1970'li yýllarýn baþýnda mülga Antalya
Biyolojik Mücadele Enstitüsü tarafýndan baþlatýlan
çalýþmalara paralel olarak Turunçgil unlubiti,
Planococcus citri 'nin biyolojik mücadelesinde
kullanýlmak üzere predatör Cryptolaemus montrouzieri
ile parazitoit Leptomastix dactylopii'nin kitle
üretimi ve salýmý için ilk çalýþmalar baþlatýlmýþtýr.
Biyolojik
mücadele þubesinin yaptýðý diðer çalýþmalar ise
yine çoðunlukla turunçgillerle ilgili olmuþtur.
Bu çalýþmalarýn baþýnda Turunçgil beyazsineði
Dialeurodes citri'nin biyolojik mücadelesinin
geliþtirilmesi için Doðu Karadeniz bölgesinden
bölgemize yerleþtirilen Serangium parcesetosum
üzerine yapýlan çalýþmalar gelmektedir. Son yýllarda
turunçgillerde yeni bir zararlý olarak kaydedilen
Turunçgil yaprak galeri güvesi, Phyllocnistis
citrella'nýn biyolojik mücadelesi üzerinde yapýlan
çalýþmalarda yerli parazitoit türler belirlenmiþtir.
Bunlarýn yaný sýra Avusturalya'dan getirtilerek
yerleþtirilmeye çalýþýlan Ageniaspis citricola,
Cirrospilus quadristriatus ve Semielacher petiolatus'un
üretim çalýþmalarý yapýlmýþ ancak bunlardan sadece
S. petiolatus doðada tespit edilebilmiþtir. Biyolojik
mücadele þubesinde turunçgillerle ilgili yapýlmakta
olan son çalýþma ise Doðu Akdeniz bölgesi'nin
bazý kesimlerinde görülen Adana'da henüz ev bahçelerinde
ve yollardaki turunçlarda bulunan
Turunçgil
Pamuklubiti, Alurotrixus floccosus'un parazitoiti
Cales noaki'nin üretimidir. Bu çalýþma bir Tübitak
projesi olarak ÇÜ Ziraat fakültesi Bitki Koruma
bölümü ile birlikte yürütülmektedir. Biyolojik
mücadele þubesinin turunçgil alanlarý dýþýndaki
çalýþmalarýnýn baþýnda ise Trichogramma üretim
çalýþmalarý gelmektedir. Öncelikle mýsýr alanlarýnda
zararlý Mýsýr Kurdu, Ostrinia nubilalis'in biyolojik
mücadelesi esas alýnarak mýsýrda entegre mücadele
projesinin yürütüldüðü alanlara salýnmak üzere
Trichogramma evanescens üretimi yapýlmaktadýr.
Ayrýca
pamuk ve sebze alanlarýnda zararlý Pamuk beyazsineði,
Bemisia tabaci'nin biyolojik mücadelesinin desteklenmesi
amacýyla yürütülen çalýþmalarda sürdürülmektedir.
Patojenlerle ilgili biyolojik mücadele çalýþmalarýnda
ise doðada pamuk alanlarýnda Pamuk yaprakbiti,
Aphis gossypii üzerinde yaygýn olarak belirlenen
Fusarium subglutinans ile yürütülmüþtür.
Bu
fungusun salgýladýðý insektisit özellikteki mikotoksin
nedeniyle zararlý populasyonunu hýzla düþürebildiði
belirlenmiþtir. Biyolojik mücadele çalýþmalarýnda
doðal düþmanlarýn üretim ve salýmýndan önce onlarýn
korunmasý ve desteklenmesi esas olmalýdýr. Baþtada
belirtiðimiz turunçgil alanlarýnda yapýlan çalýþmalar
gibi belli ekosistemlerde çalýþmalar yapýlmalý
doðada var olan biyolojik mücadele potansiyeli
ortaya konmalýdýr.
Bu
amaçla tarým alanlarýnda özellikle meyve plantasyonlarýnda
önemli bir zararlý grubunu oluþturan Coccoidea
üst familyasý türleri yani, kabuklubitler, koþniller,
unlubiller vb zararlýlarýn tarým ve tarým dýþý
alanlardaki doðal düþmanlarý üzerinde çalýþmalar
yürütülmektedir. "Turunçgil Bahçelerinde Biyolojik
Mücadele Uygulamalarýnýn Yaygýnlaþtýrýlmasý" Doðu
Akdeniz Bölgesi'nde Turunçgil unlubiti, Planococcus
citri 'nin biyolojik mücadelesinde kullanýlan
predatör Cryptolaemus montrouzieri ile parazitoit
Leptomastix dactylopii'nin kitle üretim ve salým
çalýþmalarý 1970'li yýllardan bu yana sürdürülmektedir.
Enstitümüzde
1973 yýlýndan bu yana üretilen ve satýlan predatör
ve parazit miktarý Þekil 1 ve 2 'deki grafiklerde
görülmektedir. Þekillerde de görüldüðü gibi ilk
yýllarda hiç satýþ yapýlmamýþ, 1980'li yýllarda
baþlayan satýþ ilk 10 yýlda üretimle paralel gitmiþ
daha sonraki yýllarda ise üretim miktarý satýþ
miktarýnýn oldukça üzerinde gerçekleþmiþtir. Buna
raðmen çeþitli zamanlarda talepler yoðunlaþmýþ,
bu taleplerin karþýlanmasýnda güçlüklerle karþýlaþýlmýþtýr.
Adana
Zirai Mücadele Araþtýrma Enstitüsünün þu andaki
üretim kapasitesi yýllýk 2 000 000 adet predatör
böcek ile 4 000 000 adet parazitoittir. "Turunçgil
Bahçelerinde Biyolojik Mücadele UygulamalarýnýnYaygýnlaþtýrýlmasý"
konulu proje Adana Zirai Mücadele Araþtýrma Enstitüsü,
Biyolojik Mücadele þubesince TÜBÝTAK/TARP-2579-1
nolu proje çerçevesinde Sinerji AÞ ile birlikte
yürütülmektedir. Turunçgil alanlarýnda 30 yýldan
bu yana yerleþtirilmeye çalýþýlan "Biyolojik Mücadele"
bilicinin geliþtirilerek yaygýnlaþtýrýlmasý projenin
ana amacýný oluþturmaktadýr. Uzun yýllardýr devlet
kurumlarý tarafýndan yapýlan bu üretim ve daðýtýmýn
özel sektör olarak Sinerji AÞ tarafýndan da yapýlmasý
ülkemizde biyolojik mücadele çalýþmalarý açýsýndan
ayrý bir önem taþýmaktadýr.
Bu
çalýþmalarda Turunçgil unlubiti, Planococcus citri
'nin biyolojik mücadelesinde kullanýlan predatör
Cryptolaemus montrouzieri ile parazitoit Leptomastix
dactylopii'nin kitle üretim tekniklerinin geliþtirilmesini,
daha az iþ gücü ile daha saðlýklý üretim yapýlmasýný
saðlayacak bazý yöntem deðiþiklikleri üzerinde
durulmaktadýr.
Böylece
daha fazla üretim ile biyolojik mücadele uygulamak
isteyen üreticilerin talepleri daha rahat karþýlanacaktýr.
Dolayýsýyla
biyolojik mücadele daha geniþ alanlarda uygulanma
fýrsatý bulacaktýr. Ülkemizde biyolojik mücadele
için üretilen bu faydalý böceklerin çiftciye ulaþtýrýlan
fiyatlarý devlet tarafýndan subvanse edilmiþ deðerlerdir.
2000 yýlýnda üretilen predatör böceklerin tanesi
24 000 TL'sýna satýlýrken, parazitoit böceklerin
tanesi 12 000 TL'sýndan satýlmýþtýr. Özellikle
predatör böceklerin üretim maliyeti yüksektir,
buna raðmen maliyetinin % 50 altýnda satýlmaktadýr.
Ayrýca 2000 yýlýndan itibaren kullanýlan biyolojik
mücadele etmenlerine % 30 vergi iadesi uygulanmaktadýr.
Bu
proje çerçevesinde özel bir emek ve iþgücü gerektiren
biyolojik mücadele etmenlerinin gerek üretiminin
gerekse kullanýmýnýn artýrýlmasý, daha saðlýklý
bir çevre ile doðal dengenin bozulmadýðý alanlarda
turunçgil üretiminin yapýlmasý hedeflenmiþtir.
BU HABERLE ÝLGÝLÝ DÝÐER
GELÝÞMELER
Haber
listemize üye olup tarým sektöründeki haberlere,
geliþtirici herkese açýk tartýþma platfomlarýna
katýlabilirsiniz.
.
|
Mail
adresinizi sol aþaðýya yazýn ve "Listeye
Gir" butonuna týklayýn. |
|
Karþýnýza
gelecek sayfadaki formu eksiksiz doldurun. |
|