YORUM
Funda
ÖZKAN / Radikal
Karadeniz'e 255
Milyon Dolar Aktı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği, fındık üreticilerini uçakla attıkları
şiirli bildirilerle uyarıyor: "Aman fındığınızı tarladan
pazara hemen indirmeyin" diye. Giresun Ziraat Odası, tüm
köy yollarını afişlerle donatmış: "Fındığını gıdım gıdım
getir, ihtiyacın kadarını pazara çıkar." Rekoltenin düşük
olması nedeniyle önümüzdeki aylarda fındığın taban fiyatının üzerinde
değerlene-ceğini söylüyorlar.
DYP Genel Başkanı Mehmet Ağar'ın başdanışmanı, 127 yıllık fındıkçı
ailenin ferdi Lokman Kondakçı, "Dünyanın hiçbir yerinde hiçbir
memleket, ürettiği malın fiyatı çok yükseldi diye şikâyetçi olmaz.
Avrupalıya satarken aman bu ürün çok pahalı oldu, ucuzlatalım
demek ahmaklıktır" diye konuşuyordu.
Fındık, Türkiye'de 10 milyon kişiyi ilgilendiriyor. 10 milyon
kişi doğrudan veya dolaylı fındıktan hayatını kazanıyor. Bu yıl,
son 10 yılın en düşük rekoltesi ve 150 bin ton açık var. Fındığın
en büyük alıcısı çikolata üreticileri. Ne fiyat versen alacak.
Ne oluyor? Türkiye'de birileri aylarca fındığın fiyatının yüksekliğinden
yakınıyor. Hükümet 2 milyon lirada ısrar ederken, Fiskobirlik
'hükümete rağmen' brüt 2.5 milyon liralık taban fiyatı açıkladı.
Elimde bir tablo var. Brüt 2.5 milyon liranın ilanından sonra
piyasada oluşan bugünkü fiyatlara göre 100 kilosu 330 dolar üzerinden
ihracatla hangi ilin fazladan ne kadar kazanacağını tablosu: Ordu:
85 milyon dolar. Giresun: 46 milyon dolar. Samsun: 30 milyon dolar.
Trabzon: 25 milyon dolar. Artvin-Rize: 5 milyon dolar. Sakarya-Düzce-Zonguldak-Bartın:
64 milyon dolar. Tüm Karadeniz'in fındık gelirinin toplamı 255
milyon dolar.
Ne kadar küçük rakam değil mi hortumlanan milyar dolarlık bankaların
yanında? Bir yanda 20 küsur bankada 20 küsur milyar dolarlık batak.
Diğer yanda taban fiyattaki kamuoyunun baskısıyla yapılan zam
sayesinde 255 milyon dolarlık gelir elde edecek 10 milyon insan.
100 kilosu 330 dolar değil de 430 dolar olsa, bu iller birkaç
milyon dolar daha elde edecekti.
Yetkililerin de fark etmesi gerekiyor.
Karadeniz'deki diş doktorundan, beyaz eşya bayiine kadar tüm kesimler
fındıktan gelen parayla ayakta duruyor. Ve Avrupalı fiyatına kızacak
diye korktuğumuz fındıkta, Türkiye üretiminin yüzde 70-80'ini
ihraç ederek, dünya pazarını elinde tutuyor.
Arşivlerimize çoktan girdi. Fiskobirlik yöneticisi 21 Temmuz'da
yaptığı açıklamada diyordu ki, "Hazine'den gelen bir telefonla
10 trilyon lira zararım oldu." Üretici fındığını tarladan
yüklemiş, pazara getirirken, depoda kalmış 2002 yılı mahsulü fındığın
satılmasını sağlayan telefondan bahsediyor. Amaç bariz olarak
bu yılın fındığının fazla değerlenmesinin önünü kesmekti. Bir
gün telefonun öbür tarafındaki sesin sahibi de ortaya çıkarılır.
|