ARAŞTIRMA

Tijen İnaltong
www.geocities.com/tijeninaltong
İlkbahar
lezzetleri
İlkbahar; doğanın uyandığı, ağaçların çiçeğe vurduğu, arıların
bal yapmak için yarıştığı, kuşların günün ilk ışıklarıyla birlikte
şen şakrak ötmeye başladığı mevsimdir. Bizler de doğanın uyanışına
beslenme biçimimizdeki değişikliklerle yanıt vermeliyiz ki, yenilenmenin
bir parçası olalım.
Kışın yenen ağır ve ısı verici yemekler bizi
hantallaştırabilir. Ancak, bahardaki canlanış, vücudun depoladığı
yağı yakarak iç organlarımızı temizler. Ağır kış yemekleri toksinlerden
arınmayı zorlaştırır, bu da organları strese sokar. Depolanan
bu yağlar ve toksinlerden arınmanın en kolay yolu, daha hafif
yiyecekleri tercih etmek ve yüksek oranda yağ içeren ürünlerden
(süt ürünleri ve hayvansal yağlardan) uzak durmaktır. Fazla yemek
ya da yanlış beslenmek yani özellikle yağlar, alkol, kafein, şeker
ve katkı maddeleri içeren yiyecekleri fazlaca tüketmek, karaciğerin
gereğinden fazla çalışmasına neden olur. Baharda karaciğeri fazla
yormamak için bu maddelerin tüketimini azaltmalıyız.
Karaciğeri ve safra kesesini güçlendirecek yiyecekleri
diyetimize kıştan başlayarak ilave etmek, vücutta 'ilkbahar temizliği'nin
kıştan başlamasına yardımcı olur. Yağ ve tuz tüketimini azaltmak
ve bahar enerjisi taşıyan bitkilerin tüketimini arttırmak, doğayla
uyum içinde mevsime hazırlanmamızı sağlar. Özellikle bahar aylarında
büyüdükleri için buğday, yulaf, arpa, taze soğan ve yeşil yapraklı
bitkiler bahar mutfağında sık sık kullanılmalıdır. Bu dönemde
bitkiler henüz olgunluğa ulaşmadığından ekşi bir tat söz konusudur.
Ekşi tatlar karaciğeri canlandırır. Bu nedenle salatalarda limon
ve az miktarda doğal sirke kullanmak yararlıdır. Limon kabuğu
rendesi de aynı amaçla kullanılabilir. Karaciğer sağlığı için
ayrıca susam, çilek, enginar, bulgur, lahana, havuç, kereviz,
sarımsak, soğan ve bir çok baharatın yemekler de bol bol kullanabilirsiniz.
Sindirim sistemine yardımcı olması amacıyla
nane çayı sabahları veya yemeklerden sonra yudumlanabilir. Bilindiği
gibi nane çayı hazma da yardımcı olur, midevi rahatsızlıklarda
anneleri-
mizin ilk başvurduğu bitkidir nane. Isırgan
ya da hindiba gibi doğada yabani olarak yetişen otlar kan temizleyici
özelliklerinden ötürü, baharda çiğ veya pişmiş olarak sofralarımızı
süslemelidir. Kalın bağırsaklarda tıkanıklık olması, karaciğerdeki
toksinlerin atılmasını zorlaştırır. Bu tıkanıklığı gidermek için
de, ilkbaharda iki hafta boyunca her sabah, bir bardak havuç suyunun
içine bir çorba kaşığı soğuk sıkma zeytinyağı ilave edip içebilirsiniz.
Ünlü tıp bilgini İbn-i Sina'ya göre ilkbaharda hastalıkları önlemenin
en iyi yolu müshille bağırsakları temizlemek, besin ve alkol tüketimini
sınırlamak ve bol miktarda sıvı tüketmektir.
Öneriler
Sebze suyunu, çorbalarınızı lezzetlendirmek
ve sebzelerin bol vitamin ve mineral içeren kabuklarından, saplarından
yararlanabilmek için evde düzenli olarak hazırlamanızı öneririm.
Günümüzde pek çok kişi yemeklere lezzet vermesi için hazır et
ve tavuk bulyonlarını kullanıyor. Oysa bulyonlarda kanserojen
olabileceği söylenen katkı maddeleri bulunuyor. Diyelim ki, salata
yaptınız. Marulun ve taze soğanın dış yapraklarını, maydanoz ve
dere otunun saplarını, havucun baş kısmını ayırın. Yine sebze
yemeği yaparken, patates ve yer elmasının kabuklarını, kerevizin
kabuk ve saplarını, ıspanağın köklerini, lahana ve pırasanın dış
yapraklarını ve elmanın kabuklarını (elinizde bunlardan hangileri
varsa onları kullanın) bir tencereye doldurup, üzerini kapatacak
kadar su koyarak kaynatın. 15-20 dakika pişirdikten sonra soğumaya
bırakın ve süzüp suyunu buzdolabında 3-4 gün saklayın. Böylece
hem sebze artıklarını değerlendirmiş, hem de çorbalarınıza lezzet
katmış olacaksınız. Bu suyu ayrıca pilav, makarna ve yemeklerde
de kullanabilirsiniz. Denediğinizde ne kadar lezzetli olduğunu
göreceksiniz. Osmanlı Mutfağı'nda yer alan bir pilav tarifi de
soğan suyuyla yapılıyormuş. Hazırladığınız sebze suyuna bir tane
soğan atıp kendinize bir Osmanlı pilavı hazırlamaya ne dersiniz?
İçine biraz da az kavrulmuş badem koydunuz mu ...
|
BÖLÜMLER
>>
Kısa
kısa
>>
Beslenme

ANA
SAYFAYA DÖN

Mevsim Bitkisi :
Bakla Tazeyken A,B ve C vitaminleri, kurutulduğunda da demir içerir.
Hazmı kolay ve besleyici bir bitki olan baklanın tazesi ve kurusu
yemeklerde, çorba ve mezelerde bol bol kullanılabilir, ayrıca ilaç
olarak çiçeklerinden yararlanılır. 20 gr. kurutulmuş çiçeği 1 lt.
suda haşlanarak, idrar sökücü olarak ve böbrek iltihaplarında kullanılır.
Vücudu toksinlerden arındırır, mesane ve böbrek taşlarını döker,
lumbago, romatizma ve siyatik ağrılarında yararlıdır. Göz tansiyonu
için bakla unundan yapılan hamur göz üzerine konup, 1 saat bekletilir
ve bu işlem günde 3 kez tekrarlandığında fayda sağlanır. Taze bakla
sürgünleri Ege'de ve Akdeniz'de salatalara konur.
Mevsim Yemeği :
Isırgan Püresi ( 4 kişilik )
Malzemeler: 1 demet ısırgan, 7-8 adet doğranmış pazı ya da ıspanak
yaprağı, 1.5 su bardağı mısır ve buğday unu karışımı, 3 diş doğranmış
sarımsak, 1 çorba kaşığı kıyılmış nane (veya 1 tatlı kaşığı kuru
nane), 3 çorba kaşığı zeytinyağı ve tuz.
Yapılışı: Bir tencerede 3 su bardağı su kaynatın.
İçine biraz tuzla, ısırgan ve pazıları koyup kısa bir süre haşlayın.
Üzerine yavaş yavaş un serperek karıştırın. Tencerenin kapağını
kapayın, arada karıştırarak pişirin. Eğer
|